Weather Network’e göre bahar bu yıl bazılarının umduğu kadar çabuk gelmese de, iki ayrı araştırmaya göre bu, çevrenin belirli yönleri için bir lütuf ya da bir lanet olabilir.
North Carolina Eyalet Üniversitesi araştırmacıları, baharın erken gelmesinin bitkiler için iyi olabileceğini, Lund Üniversitesi’nden yapılan araştırmaya göre ise arılar için kötü olabileceğini söylüyor.
ERKEN BAHAR BİTKİLER İÇİN İYİ OLABİLİR
Kuzey Karolina Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacılar, baharın yılın erken saatlerinde gelmesi durumunda, bitkilerin ürettiği yaprak miktarını etkileyebileceğini ve bu nedenle bitkilerin fotosentez sırasında yakalayıp depolayabileceği karbon miktarını artırabileceğini söylüyor.
Global Biogeochemical Cycles’ta yayınlanan çalışmada yazarlar, bitkilerin üretebildiği yaprak miktarının “yeşillenme” olarak bilinen şeye, bitki örtüsünün büyümesindeki azalmaya “esmerleşme” adı verildiğine dikkat çekiyor.
Araştırmacılar, 2000 ile 2014 yılları arasında bitki “yeşillenmesini” ölçmek için uyduları ve ayrıca fotosentez sırasında her yıl atmosferden ne kadar karbon bitkisinin kaldırıldığını hesaplamak için sensörler kullandılar.
North Carolina Eyalet Üniversitesi’nde ormancılık ve çevre kaynakları doçenti olan çalışmanın ortak yazarı Josh Gray, iklim değişikliğinin her yıl “yeşillenme” ve “esmerleşme” konusundaki farklılıkların en büyük nedeni olduğunu söylüyor.
“Geleceğin iklimini tahmin etmek için çalışırken, büyük bir soru şu: Dünyadaki en büyük karbon depolarından biri olan bitki örtüsüne ne olacak?” dedi gri. “Çoğu yerde sıcaklıkların artacağını ve büyüme mevsiminin daha uzun olacağını biliyoruz, ancak bunun karbonun bitkiler ve atmosfer arasında nasıl çevrildiğini nasıl etkileyeceği konusunda pek çok bilinmeyen var. Yeni sonuçlarımız, bu değişikliklerin ne olacağı konusunda daha emin olmamızı sağlıyor.“
Gray, mevsimlerin ne zaman başladığına ve ne kadar sürdüğüne ek olarak, daha sıcak havanın fotosenteze karışabileceğini ve dünyanın bazı bölgelerinde yeni bitki büyümesine katkıda bulunabileceğini söylüyor.
Kuzey Carolina Eyaleti Jeo-Uzamsal Analitik Merkezi’nde yüksek lisans öğrencisi ve çalışmanın ilk yazarı olan Xiaojie Gao, daha erken bir baharın bitkiler için iyi olabileceğini çünkü fotosentez yapmak için daha uzun zamanları olduğunu ve yakalayabilecekleri karbon miktarını artırdıklarını söylüyor.
Ancak daha uzun bir sonbahar durumu daha da kötüleştirebilir. Gao, sonbaharda bitkiler karbon yayma eğilimindedir” dedi.
Çalışma, “yeşilleşme” eğilimlerinin, “karbon alımı” (bitkilerin ne kadar karbon yakalayabileceği) açısından mevsimlerin uzunluğundaki değişikliklerden daha önemli olduğu sonucuna varıyor.
Gray, “Özellikle daha yüksek enlemlerde, eskiden sahip olduğumuzdan daha fazla yaprağa sahip olduğumuz bazı yerler var” dedi. “Baharın erken, sonbaharın geç geldiği yerler de var. Bu değişikliklerin tümü, devam eden fotosentez miktarını etkiliyor, ancak bitkilerin ürettiği yaprak miktarının karbon alımı ile büyüme mevsimi uzunluğundaki değişikliklerden daha güçlü bir ilişkisi var.”
ARILAR İÇİN KÖTÜ HABER
Bu arada İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden yapılan yeni bir çalışma, yaban arılarının iklim değişikliği nedeniyle kış uykusuna yılın başlarında son verdiğini gösteriyor.
Kraliçeler, kış boyunca kış uykusuna yatarak hayatta kalan tek arılardır, ardından yumurtlayabilecekleri bir yuva bulmak ve bir koloni başlatmak için uçarlar.
Araştırmaya göre, daha erken bir bahara yol açabilen iklim değişikliğinin neden olduğu yükselen sıcaklıklar, arıların daha erken, yani 20 yıl öncesine göre ortalama beş gün daha erken uyanmalarına neden oluyor.
Araştırmacı Maria Blasi Romero, fenomenin daha fazla yaban arısı türünü kaybetme ve ekinler ile yabani bitkilerde daha az tozlaşma riskini artırdığını söylüyor.
Romero, “İsveç genelinde, iklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıkların, kraliçelerin uyanıp yeni bir yuva bulmak için uçtuğu zamanı açıkça etkilediğini görüyoruz” dedi.
Ancak, yılın başlarında daha sıcak hava, arı davranışındaki değişikliklerin tek nedeni değildir. Çalışma, geçtiğimiz yüzyılda İsveç’teki çayır ve meraların kaybını bir başka önemli faktör olarak belirtiyor.
Bilim adamları yaban arısı kraliçelerini 117 yıl öncesine kadar incelediler ve yoğun tarım yapılan alanlarda ilk yaban arısı uçuşlarının artık 100 yıldan daha uzun bir süre öncesine göre kabaca iki hafta önce gerçekleştiğini buldular.
Ek olarak, araştırmacıların inceledikleri 10 arı türünden, eskiden ilkbaharda en erken uçmaya başlayanların artık daha da erken uçmaya başladığı, diğer türlerin ise kış uykusundan çıktıklarında değişmediği görüldü.
Araştırmacı Anna S Persson, bunun bombus arılarının yeterince yiyecek alamamasına ve çiçekli bitkiler ile arıların aktif olduğu zamanlar arasında bir uyumsuzluğa yol açma riskinin olduğunu söylüyor.
“Yerel olarak daha fazla yaban arısı türünün, özellikle de genellikle yazın daha sonra ortaya çıkan türlerin yok olma riski altında olduğuna dair açık bir risk görüyoruz. Bu aynı zamanda genel olarak bombus arılarının sayısında bir düşüşe yol açabilir ve bunun ekinlerin tozlaşması ve ekosistemlerin işleyişi üzerinde sonuçları olabilir. Persson, “Bombus arıları, özellikle İskandinavya gibi kuzey enlemlerinde önemli tozlayıcılardır” dedi.
Lund Üniversitesi araştırmacıları, iklim değişikliğinin bombus arıları gibi tozlayıcılar üzerindeki etkilerini azaltmaya yardımcı olmanın, doğal otlakları korumak, çiçeklenme döneminden sonra mevsimin ilerleyen saatlerinde yol kenarlarını biçmek, tozlayıcıları destekleyecek şekilde çiçek şeritleri ve çitler tasarlamak dahil olmak üzere birkaç yol olduğunu ekliyor. kısmen çiçek açmasına izin verilen yonca bakımından zengin leylakların ekimini arttırmak.
